HET ZWARTE PAD, SANEREN OF VERNIELEN

HET ZWARTE PAD, SANEREN OF VERNIELEN? 

Het Zwarte pad thv de huidige Houthavenkade

Het Zwarte pad naar en van de Artillerie Inrichtingen, liep ooit vanaf de ophaalbrug aan de Houthavenkade langs de houtloodsen, balkenhaven met zijn remmingwerken en zijn vele houtboten die van over de hele wereld hier hun lading kwamen lossen en het laatste stuk over kaal terrein naar  de werkplaatsen van de Artillerie Inrichtingen aan het Noordzeekanaal. Dat laatste kale stuk was ooit een baggerdepot dat  tijdens het graven van het Noordzeekanaal tegen een stuk buitendijks rietland (Hem) was aangelegd. Door de grote hoeveelheden klei zag de grond er blauwachtig uit en het werd dan ook al snel het Blauwe zand genoemd. Dit gedeelte werd in de loop der jaren beplant en zo ontstond er een prachtig kleibos midden in het Zaanse veenweidegebied.

In de loop der jaren groeide de fabriek en ook het aantal woningen in het gebied, die merendeels waren gebouwd voor de vele werknemers, nam sterk toe. De houtschepen en industrie verdwenen langzaam en in de jaren 80 van de vorige eeuw werd het gebied ook nog eens doorsneden door een autoweg. Van het Zwarte pad bleef niet veel meer over. Wat restte was echter wel een klein stuk van het mooiste deel van het pad dat geflankeerd door in middels oude kastanjebomen  door het kleibos voert.

Het Zwarte pad in al zijn glorie (c) Gé Dubbelman

Daar waarover in vroeger tijden de werknemers die uit de richting Zaandam kwamen, achter de door bomen en struiken aan het gezicht ontrokken munitiebunkers,  lopend door het prachtige bos naar de AI en weer naar huis gingen. ’s morgens genietend van de fluitende vogels, het geroffel van de vele spechten en  ’s avonds gade geslagen door uilen en vleermuizen, marter en bunzing. Overdag een oase van rust, slechts een enkele keer verstoord door een proefneming of vernietiging van ondeugdelijke munitie. Of een oefening van de Zaanse politiehonden en hun begeleiders. Voor de rest eigendom van broedende, en spelende dieren en bloeiende bloemen waaronder orchideeen en stinzeplanten.

Vandaag maart 2018 dreigt ook  dit mooie stukje natuur ten onder te gaan aan de expansiedrift van Zaanstad en mocht men beslissen dat het pad alsnog mag blijven het zal nooit meer het bospad zijn wat het ooit was. En ook veel dierensoorten die er op, in en rondom leefden zullen daar nooit meer te vinden of te bewonderen zijn. Ja het was / is gedeeltelijk vervuild, en ja er moet gesaneerd worden waar dat nog niet is gedaan. En nee dat hoefde en hoeft niet op de manier waarop het nu gebeurd. Of hoefde het eigenlijk helemaal niet? Was daar op o.a. die plek van de kaalslag niet een aantal malen een kampement uit WW1 tijdens één van de Militaire weekenden en groeven de diverse groepen geen stellingen in het bos? Liepen daar de paarden van de Gele rijders niet te grazen? Kropen er toen geen soldaten over het gehele terrein? Namen ze daarna niet een patatje of broodje na alleen de handen even afgeveegd te hebben aan hun toch al vuil geworden kleding? Speelden er geen kinderen en plukten ze er geen mooie bloemen voor mamma? Liepen er geen mensen op bieslook, bramen enz. te kauwen of sabbelen?  En waren degenen die er opmerkingen over maakten en waarschuwden voor de gevaren en verontreinigingen gek en lulden ze maar wat? Of hadden ze toch gelijk? Wat is daar in en tijdens die weekenden of daarna toch gebeurd dat er nu zo’n levensgevaarlijke verontreinigen zijn? Of spelen vele andere motieven een rol ? Want dan is alles maar geoorloofd en toegestaan en hoort men jaren later dat was erg dom, maar is nu niets meer aan te doen. En toen? Toen wel? Tja dat weten we niet wij waren er toen niet bij en als het nu speelde hadden we dat zeker anders gedaan zal waarschijnlijk het antwoord zijn.

 

Het Zwarte pad  © Peter de Rijcke

Het Zwarte pad (c) Peter de Rijcke

Het Zwarte pad  © Peter de Rijcke

Het Zwarte pad  © Peter de Rijcke

Het Zwarte pad  © Peter de Rijcke

Gelukkig zijn er wel vele foto’s van het pad gemaakt door o.a. Gé Dubbelman, de eerste fotograaf die op het daarvoor altijd afgesloten en streng bewaakte terrein werd toegelaten en met de bewaker / toezichthouder elk hoekje en gaatje van het hele terrein heeft gefotografeerd en sommige plaatsen gefilmd. Beide hebben ook vele amateurfotografen rondgeleid. En dan zijn er ook nog een aantal prachtige tekeningen en aquarellen die de schilder Peter de Rijcke daar  heeft gemaakt. ©PDKAIH2018